Klinik Psikolog Nesibe Dinç – Online Terapi
Merhaba sevgili okuyucu,
belki de hayatının bir döneminde “kurtarıcı” olmayı öğrenmişsindir. Belki çocukken bir şeyleri toparlamak, ortamı sakinleştirmek, birine iyi gelmek senin görevin gibiydi.
Şimdi farkında bile olmadan, hâlâ bunu yapıyor olabilirsin.
Başkalarının sorunlarını çözmek, onların acısını hafifletmek sana anlamlı geliyor olabilir. Belki bu şekilde sevilmeyi, görülmeyi veya işe yaradığını hissetmeyi öğrenmişsindir.
Ama bir noktadan sonra, farkında olmadan kendini tükenmiş, değersiz, hatta görülmemiş hissetmeye başlarsın.
Çünkü sürekli “veren” olmak, uzun vadede seni kendi hayatından uzaklaştırır.
Kurtarıcı – Kurban – Zorba Üçgeni Nedir?
Bu döngüyü psikolojide Dramatik Üçgen ya da Karpman Üçgeni olarak adlandırırız.
Bu model, ilişkilerde tekrarlayan üç rolü açıklar: Kurtarıcı, Kurban ve Zorba (Eleştirici).
• Kurtarıcı: Başkalarını düzeltmeye, onlara yardım etmeye çalışan kişidir. Yardım etmeyi sevgiden yapar ama aslında ilişkide dengeyi bozar.
• Kurban: Sürekli “ben yapamıyorum”, “elimden bir şey gelmiyor” hissiyle yaşar. Kurtarıcıya ihtiyaç duyar.
• Zorba: Eleştirir, suçlar, yönlendirir. Genellikle ilişkide kontrolü elinde tutar.
Bu üç rol sürekli yer değiştirir.
Kurtarıcı bir süre sonra “bu kadar emek verdim, neden karşılık alamıyorum?” derken kurban rolüne geçebilir.
Ya da yorgunlukla birlikte “artık kimseye yardım etmeyeceğim” deyip zorbaya dönüşebilir.
Hiç bitmeyen bir döngü…
Ve bu döngüde en çok zarar gören, kurtarmaya çalışan kişidir.
Kurtarıcı Olmak Neden Yorar?
Çünkü kurtarıcı olmak, duygusal bir yük taşımaktır.
Sen yardım ettikçe, karşı tarafın da gelişeceğini düşünürsün.
Ama paradoks şu:
Ne kadar çok “kurtarırsan”, karşındaki kişi o kadar az sorumluluk alır.
Bu durumda ilişkide iki kişi değil, bir ebeveyn – bir çocuk dinamiği oluşur.
Zamanla senin enerjin tükenir, karşı taraf ise değişmediği için suçluluk duygusu büyür.
Sonunda ikiniz de kendinizi kötü hissedersiniz.
Bu Döngüden Nasıl Çıkılır?
Kurtarıcı rolünden çıkmak, “yardım etmemek” anlamına gelmez.
Bu, sınır koymak, sorumluluğu paylaşmak ve kendine dönmek anlamına gelir.
Bazı farkındalık adımları:
• Yardım etmeden önce “bunu gerçekten karşı taraf için mi yapıyorum, yoksa iyi hissetmek için mi?” diye sormak.
• Karşı tarafın sorumluluk almasına izin vermek.
• “Hayır” demenin bencillik değil, özsaygı olduğunu hatırlamak.
• Kendine yardım etmeye başlamadan kimseyi uzun vadede kurtaramayacağını fark etmek.
Online Terapi ile Farkındalık Kazanmak
Bu döngü genellikle bilinçdışında başlar.
Çocuklukta “iyi olmak”, “fedakâr olmak” ya da “aileni mutlu etmek” gibi rollerle öğrenilir.
Terapi, bu kalıpları fark etmek ve yeniden tanımlamak için güvenli bir alandır.
Ben Klinik Psikolog Nesibe Dinç olarak, online terapi seanslarında danışanlarımla tam da bu tür ilişki döngüleri üzerinde çalışıyorum.
Amaç kimseyi değiştirmek değil; kendini geri kazanmak.
Çünkü kurtarıcı rolünden çıktığında, sonunda kendini kurtarmaya başlarsın.